男子150元网购玩具火柴枪 因非法买卖枪支获刑2年网购火柴枪买卖枪支
| Боливариан Венесуэла Республикасы ис. República Bolivariana de Venezuela | |||||
| |||||
| ?н?ран: ?Gloria al bravo pueblo (?Батыл халы? ?ш?н?)? (ты?дау ) | |||||
| |||||
| Тарихы | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Т?уелс?зд?к к?н? | 22 ?ырк?йек 1830 жыл (?лы Колумбиядан) | ||||
| Мемлекетт?к ??рылымы | |||||
| Ресми т?л? | испан т?л? | ||||
| Елорда | Каракас | ||||
| ?р? ?алалары | Каракас, Маракайбо, Валенсия | ||||
| ?к?мет т?р? | президентт?к республика | ||||
| Президент? Вице-президент? |
Николас Мадуро (дауласуда) Делси Родригес (дауласуда) | ||||
| Географиясы | |||||
| Жер аума?ы ? Барлы?ы ? % су бет? |
?лем бойынша 32-ш? орын 916 445 км2 3,2 | ||||
| Ж?рты ? Сарап (2016) ? Ты?ызды?ы |
▲ 31 568 179 адам (44-ш?) 33,74 адам/км2 (181-ш?) | ||||
| Экономикасы | |||||
| Ж?? ? ?орытынды (2015) ? Жан басына ша??анда |
239,6 млрд $ (31-ш?) 7780 $ | ||||
| АДИ (2017) | ▼ 0,761[1] (жо?ары) (78-ш?) | ||||
| Этнохороним | венесуэлалы?, венесуэлалы?тар | ||||
| Валютасы | Зайырлы боливар | ||||
| ?осымша м?л?меттер | |||||
| Интернет ?йш?г? | .ve | ||||
| ISO коды | VE | ||||
| ХОК коды | VEN | ||||
| Телефон коды | +58 | ||||
| Уа?ыт белдеулер? | UTC?4:00 ж?не America/Caracas | ||||
.svg)
Венесуэла, толы? ресми атауы — Боливариан Венесуэла Республикасы (ис. República Bolivariana de Venezuela, МФА (исп.): [re?puβlika βoliβa??jana ee βene?swela]) — О?т?ст?к Америкада орналас?ан мемлекет. Жер аума?ы – 912,0 мы? км2. Хал?ы – 28,5 миллион адам (2025). Астанасы – Каракас. Хал?ыны? ?лтты? ??рамы: 69%-ы метистер (?нд?с пен а? н?с?лд?н?? аралас некес?нен ту?андар), 20%-ы а? н?с?лд?лер, 9%-ы зе?г?лер, 2%-ы ?нд?стер. Ресми т?л? – испан т?л?. Т?р?ындарыны? басым к?пш?л?г? – католикте
Мемлекетт?к ??рылымы
[??деу | ?айнарын ??деу]Елд? президент бас?арады. За? шы?арушы органы – ек? палатадан (сенат ж?не депутаттар жиыны) т?ратын ?лтты? конгресс.
Таби?аты
[??деу | ?айнарын ??деу]Венесуэла Кариб те??з? жа?алауында орналас?ан. Елд?? орта б?л?г?нен Ориноко ?зен? а?ады. О?т?ст?к-шы?ысында Гвиана таулы ?ст?рт? бар. Климаты субэкваторлы?, ысты?. Орташа температура ?ысы-жазы 25 – 29?С. Жауын-шашын м?лшер? солт?ст?к жа?ында 280 миллиметр, ал о?т?ст?г?нде 2000 – 3000 миллиметр. Е? ?р? к?л? – Маракайбоны? т???рег?нде ?р? м?най ?оры бар. Нег?з?нен, тропикалы? ?с?мд?ктер ?сед?. Жер?н?? 53%-ы орман.
Тарихы
[??деу | ?айнарын ??деу]Венесуэланы ерте заманда ?нд?с тайпалары мекендеген. Еуропалы?тар?а б?л елд? ал?аш 1498 жылы Христофор Колумб ашты. ?Венесуэла? атауы ?К?ш? Венеция? деген ??ымды б?лд?ред?. 16 ?асырдан бастап елге испан отаршылары басып к?р?п, жерг?л?кт? ?нд?с тайпаларын ?ыр?ын?а ?шыратты. Ауыл шаруашылы?ы ж?мыстарына Африкадан ?кел?нген з??г?лерд?? е?бег? пайдаланылды. 19 ?асырда испан отаршыларына ?арсы ?лт-азатты? ?оз?алысы к?шейд?.
Америго Веспучи 1499 жылы осы жерге келгенде, су ?ст?нде орналас?ан ?йлер к?р?лд?, б?л оны? ес?не Венеция ?аласын т?с?ред?. Сонды?тан ол осы жерге ?К?ш? Венеция? (венесуэла) деп ат ?ояды. Испанды?тар ал?аш?ы отарын 1522 жылы осы жерде ?йымдастырады. 16 ?асырдан бастап, Венесуэла испанды?тарды? Жана Гранада атты отарыны? ??рамына к?ред?.
1811 жылы Еуропада Наполеон со?ыстары ж?р?п жат?ан кезде Венесуэла ?з?н т?уелс?з деп жариялды. Т?уелс?зд?к со?ысы басталды, б?ра? испан ?скерлер к?тер?сш?лерд? басып-жаншиды. 1821 жылы Венесуэланы? ?олбасшысы Симон Боливар Карабобо шай?асында же??ске жетед?. Симон Боливар испанды?тармен к?рест? бастап, б?г?нг? Боливия, Колумбия, Эквадор елдер?н азат етт?. Осы жерде ол ?лы Колумбия мемлекет?н жариялайды, б?ра? 1831 жылы ?лы Колумбия б?лшектен?п, Венесуэла оны? ??рамынан шы?ып т?уелс?з мемлекет болады.
1819 жылы ол Колумбия Республикасымен ?осылып, ?лы Колумбия деп аталынды. 1830 жылы ?айтадан жеке б?л?н?п шы?ты.
Б?к?л 19 ?асырда Венесуэланы ?скери диктатуралар билед?. 1992 жылы сайлауда Уго Чавес же??ске жетт?. Чавес Венесуэлада социалист?к республикасы ??ра бастайды. Ол экономикалы? реформалар жасап, ?Боливар революциясын? жариялады, революцияны? нег?з? – б?к?л О?т?ст?к Американы? мемлекеттер?н б?р елге ода?тастыру. Б?г?нг? Венесуэла – Ресей, Иран, ?ытай, Белорусь, Куба ж?не Боливия сия?ты елдермен жа?ын ?арым-?атынас жасайды.
Экономикасы
[??деу | ?айнарын ??деу]1913 жылы ?р? м?най к?здер? ашыл?аннан кей?н елд?? экономикасына А?Ш-ты? м?най компаниялары ?стемд?к ж?рг?зд?. 1975 жылы ?к?мет м?най ж?не кен шы?ару ?нд?р?стер?н мемлекет менш?г?не алды. ?аз?рг? кезде Венесуэла экономикалы? даму д?режес? жа?ынан Латын Америкасы елдер? арасында т?рт?нш? орын алады. ?лтты? табысты? орташа м?лшер? жан басына ша??анда 2,8 мы? А?Ш доллары. ?нерк?с?птег? жетекш? салалар: м?най шы?аратын ж?не ??дейт?н ?нд?р?с орындары, к?л?к ж?не байланыс салаларыны? басым б?л?г? – мемлекет менш?г?нде. Елде м?найдан бас?а таби?и газ, тем?р, боксит, к?м?р, алтын, алмас, та?ыда бас?а пайдалы ?азбалар ?нд?р?лед? ж?не экспорт?а шы?арылады. Ауыл шаруашылы?ы нашар дамы?ан. Тама? ?н?мдер?н?? 50%-ы шеттен ?кел?нед?. Нег?зг? сауда сер?ктестер?: А?Ш, Германия, Жапония, Италия, Бразилия, Канада, та?ыда бас?а елдер.
Дерекк?здер
[??деу | ?айнарын ??деу]- ↑ 2018 Human Development Report. United Nations Development Programme (2018). Тексер?лд?, 14 ?ырк?йек 2018.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Б?л — ма?аланы? бастамасы. Б?л ма?аланы толы?тырып, дамыту ар?ылы, Уикипедия?а к?мектесе аласыз. Б?л ескертуд? д?лдеп ауыстыру ?ажет. |